‘Als je in zo’n situatie zit zoals ik, houdt je huisdier je op de been. Dat is het enige wat je op dat moment hebt’, vertelt Esther. Garfield, haar 13 jaar oude kat ligt heerlijk op de bank te slapen. Esther moest halsoverkop haar huis verlaten door haar gewelddadige (ex-)partner, en zit nu in de crisisopvang bij Fier. Samen met Garfield.
41 procent van de slachtoffers van huiselijk geweld stelt de stap gemiddeld met een jaar uit om zichzelf in veiligheid te brengen vanwege huisdieren die achterblijven. Bang voor de gevolgen die dat voor het huisdier heeft, waar iemand zo van houdt. ‘M’n (ex-)man gebruikte Garfield als pressiemiddel, dreigde haar buiten te sluiten als ik weg zou gaan’, vertelt Esther. ‘Mensen zeiden dan wel eens, het is maar een kat. Maar dat is ze voor mij niet, het is echt m’n kind.’
Aljon Dassen, teammanager bij Fier, heeft het project ‘Huisdieren in de opvang’ voor Fier uitgewerkt, samen met stichting Mendoo, voorheen Blijf van mijn Dier. Sinds een jaar vangt Fier een aantal huisdieren samen met hun baasjes op, met als doel dat het huisdier geen belemmering vormt voor het baasje om een gewelddadig thuis te ontvluchten.
Daarvoor werkt Aljon dus nauw samen met Mendoo, de stichting die meedenkt met slachtoffers van geweld over hoe ze samen met hun huisdier kunnen herstellen van hun trauma’s. Dat kan door het dier bij een gastouder onder te brengen, in het eigen netwerk van een slachtoffer of dus in de opvang.
Dat doet niet alleen het baasje goed, maar ook de dieren zelf. Zo is het mogelijk dat er naast het huiselijk geweld ook dierenmishandeling plaatsvindt. In het geval van Esther en Garfield merkt Esther een groot verschil met hoe het nu met haar kat gaat. ‘Thuis gaf ze heel vaak over en vluchtte ze onder de bank als mijn (ex-)man eraan kwam. Dat doet ze nu niet meer, al vindt ze de geluiden van alle spelende kinderen soms nog wel wat eng. Dan verstopt ze zich even in de kast.’
Fier heeft nu al drie katten, twee hamsters en een hondje opgevangen. Bij ieder huisdier waar een cliënt niet zonder kan, wordt er gekeken wat de mogelijkheden zijn. ‘Het was belangrijk dat we dit goed gingen kaderen,’ legt Aljon uit, ‘want huisdieren kunnen ook overlast veroorzaken of het baasje is überhaupt niet in de positie om voor een dier te zorgen.’ Soms is het namelijk zo dat een cliënt al genoeg heeft aan het zorgen voor haar kinderen bijvoorbeeld en is het onverantwoord om daar dan nog een dier aan toe te voegen. En dat is waar Mendoo ook op stuurt: het welzijn van het huisdier staat op nummer één. Zijn er te veel haken en ogen om het dier mee te brengen naar de opvang? Dan zoekt Fier samen met Mendoo naar een passend alternatief.
Een duivels dilemma voor Aljon natuurlijk, want een huisdier kan ook juist zorgen voor steun en afleiding of het is een manier om er even op uit te kunnen. ‘Je moet je voorstellen, een vrouw die van huis moet wegvluchten en naar onze crisisopvang komt, moet vaak alles achterlaten. Je laat letterlijk een heel leven achter je, inclusief familie en vrienden. Hoe mooi is het dan dat je wel een huisdier als troost bij je kan hebben, dat je die niet óók hoeft op te geven?’
Esther heeft er hard voor geknokt om te staan waar ze nu staat, samen met haar Garfield. ‘Ik gun dat iedereen, dat ze samen met hun huisdier, of het nou een kat is of een grote hond, naar een veilige plek kunnen’, legt ze uit. Aljon is het daarmee eens: ‘We gaan ervoor dat huisdieren structureel kunnen worden opgevangen als het baasje halsoverkop huis en haard achter moet laten. Daar blijft Fier samen met Mendoo voor strijden.’
Sinds 1 juni is Fier de samenwerking met Mendoo aangegaan voor een jaar.
