Delano* is 16 jaar. Zijn vader heeft een kort lontje. Als hem iets niet aan staat dan slaat en schopt hij Delano en zijn broertjes. Delano durft er niet over te praten; hij durft er niet aan te denken wat er zou gebeuren als zijn vader erachter kwam dat hij het tegen iemand zou hebben verteld. Online kan hij zijn verhaal wél kwijt. Anoniem. Er zijn een paar andere jongens op internet waar hij contact mee heeft. Met Peter klikt het. Ze vertellen elkaar steeds meer en delen intieme verhalen met elkaar.
Op een dag vraagt Peter of Delano naaktbeelden wil sturen. Delano twijfelt eerst, maar hij doet het dan toch. Daarna gaat het vreselijk mis: Peter chanteert hem. Het gaat van kwaad tot erger. Delano moet betaalde seks hebben met volwassen mannen, anders zet Peter de naaktfoto’s op internet. Delano geeft toe omdat Peter zegt dat het één keer is en dat Delano dan van hem af is. Maar nu chanteert Peter Delano niet meer alleen met de naaktfoto’s maar ook met de seks waar hij stiekem opnames van heeft gemaakt. Delano kan geen kant meer op.
Verborgen onder de oppervlakte
We weten allemaal dat meisjes en jonge vrouwen risico lopen op seksueel geweld maar óók op seksuele uitbuiting; dat ze door ‘foute’ mannen en vrouwen gedwongen worden tot betaalde seks met vreemde mannen. Een goed verdienmodel voor mensenhandelaren, uitbuiters, pooierboys, loverboys of hoe je deze mannen en vrouwen ook wilt noemen. Je moet er niet aan denken dat het je eigen dochter of kleindochter, je buurmeisje, je nicht of een meisje dat bij jou in de klas zit overkomt. Ik word daar koud van.
Ik heb bij Fier zoveel beschadigde meisjes en jonge vrouwen gezien: seksueel gebruikt, misbruikt en uitgebuit. Ze moeten zo hard werken om hun leven weer op de rit te krijgen en van hun trauma’s af te komen. Maar niet alleen meisjes en jonge vrouwen zijn slachtoffer van seksuele uitbuiting; jongensslachtoffers blijven verborgen onder de oppervlakte.
Het overkwam Delano ook, net zoals veel andere jongens in Nederland. Dat kunnen we ons maar moeilijk voorstellen. Een jongen die seksueel gebruikt, misbruikt en uitgebuit wordt? Dat laat je je als jongen toch niet gebeuren? We zien jongens niet als slachtoffer en zeker niet als slachtoffer van seksuele uitbuiting. Dat geldt niet alleen voor ouders, leerkrachten, hulpverleners en de politie bijvoorbeeld, maar ook voor jongens zelf.
‘Jongens slaan wel van zich af. Van dat beeld klopt uiteraard niks. De impact van seksueel geweld is even erg voor jongens als voor meisjes’
Een jongen zei daarover: ‘Heel veel jongens willen geen slachtoffer zijn. Omdat je dan kwetsbaar bent. Je wilt een stoere jongen zijn, toch? Je moet je als jongen bewijzen. Je moet je bewijzen naar je vrienden. Haantjesgedrag. Als jij je als jongen kwetsbaar opstelt, dan gaat iedereen het tegen je gebruiken. Daarom deed ik dat nooit.’
Veel mensen denken dat jongens en mannen die seksueel geweld meemaken, relatief ongeschonden blijven. Dat komt door de beelden die we van jongens hebben. Jongens zijn sterk. Slachtoffers zijn zwak. Jongens kunnen zichzelf wel redden. Jongens slaan wel van zich af. Daar klopt uiteraard niks van, de impact van seksueel geweld is even erg voor jongens als voor meisjes. En net zoals bij meisjes tast seksueel misbruik het zelfvertrouwen van jongens aan.
Een jongen die slachtoffer is van seksuele uitbuiting vertelde dat hij ‘het heeft weggestopt. Gewoon nooit meer aan denken, dan komt het wel goed, weet je wel. Het was gewoon mijn eigen schuld dacht ik altijd’. Maar het kwam niet goed. Jongens hebben net zoals meisjes hulp nodig, traumabehandeling.
Stoere jongens
Fier heeft al een aantal jaren een behandelgroep voor jongens die met geweld te maken hebben gehad, ook seksueel geweld. Voor het vijfjarig jubileum van het L.A.P. Atelier werd een van hen een bijzonder verzoek voorgelegd: of hij een limited edition vlaggenlijn wilde ontwerpen. Het betekende voor hem een enorme groei in zijn trots en het gevoel dat mensen het vertrouwen in hem hebben, om wat hij kan.
De focus ligt op de toekomst, niet op zijn verleden. Dat is wat alle jongens, ongeacht of ze slachtoffer zijn, nodig hebben: steun, persoonlijke aandacht, verbinding en perspectief in het leven. Zo kunnen zij verder bouwen aan hun leven, los van wat hun is aangedaan.
Ook uw zoon of kleinzoon, uw buurjongen, uw neef, de jongen op school of van de sportvereniging kan slachtoffer zijn of worden van seksueel geweld. Laten we met elkaar alert zijn. Die stoere jongen met zijn grote mond kan ook slachtoffer zijn. Laten we goed op onze jongens en jonge mannen passen zodat zij geen slachtoffer worden. En laten we ze steunen als ze slachtoffer zijn van seksueel geweld of seksuele uitbuiting.
We moeten onze ogen openhouden: de schreeuw van hulp van een slachtoffer kan dichterbij zijn dan je denkt.
*De naam Delano is gefingeerd.
Meer informatie is te vinden in het onderzoeksrapport: ‘Jongens aan het woord’.
Linda Terpstra is voorzitter van de raad van bestuur van Fier; landelijk expertise- en behandelcentrum bij geweld in afhankelijkheidsrelaties. Iedere maand schrijft ze een column voor het Friesch Dagblad.