‘Hij keek op me neer. Hij had kritiek op álles. Het was onmogelijk om aan zijn standaard te voldoen, en als ik een keer wat nieuws wilde proberen, dan lachte hij me uit en vertelde me dat ik dat toch niet zou kunnen. Ik werd steeds kleiner en onzekerder. En helemaal toen hij me later ook fysiek begon te mishandelen. Voor de buitenwereld hadden wij een fantastisch leven, maar achter de voordeur was het vreselijk mis.’
De tweeënveertigjarige Sophie werd jarenlang mishandeld door haar man. Fysiek én psychisch.
Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ingrid Coenradie komt nu met een wetsvoorstel om psychisch geweld zelfstandig strafbaar te stellen. Daarnaast wordt ingezet op het verbeteren van de bewijsvoering voor psychisch geweld.
Vanuit Fier zien we deze plannen als een positieve ontwikkeling. ‘De ernst van psychisch geweld wordt op deze manier erkend’, zegt Gerda de Groot, systeemtherapeut en deskundige op het gebied van intieme terreur bij Fier. ‘Psychisch geweld is een ernstige vorm van geweld en vaak een voorloper van fysiek geweld en femicide, oftewel vrouwenmoord.
Maar er is meer nodig dan een wetsvoorstel. Psychisch geweld in de vorm van intieme terreur is een maatschappelijk probleem van ons allemaal. Omstanders zoals familie en vrienden van slachtoffers zien vaak al tekenen van psychisch geweld door een (ex-)partner. Slachtoffers trekken zich terug, komen niet meer opdagen bij activiteiten, worden onzeker over zichzelf en/of kleden zich soms anders. Wanneer je veranderingen opmerkt, je zorgen maakt, is het van belang contact te zoeken met een slachtoffer. Dat kan al door een simpele vraag te stellen als: ‘hoe gaat het met je?’. Blijf laten weten dat je er bent, ook als een slachtoffer aangeeft dat het goed gaat en er niets aan de hand is.
Daarnaast is het van groot belang dat de vormen van intieme terreur (psychisch, fysiek, seksueel) kenbaar worden gemaakt in opleidingen voor professionals, zodat zij eerder en beter kunnen signaleren wat er aan de hand is. Als we intieme terreur zelf belangrijk blijven maken, krijgt het meer aandacht. Als je je er bewust van bent en kennis hebt, dan is het er, ook psychisch geweld. Als je het niet wílt zien, dan is het er niet.’