M(eer) zien: praktijkonderzoek over de signalering en cultuursensitieve aanpak van schadelijke praktijken in de eerste lijn [2023]

Doel

Eerstelijnsprofessionals herkennen schadelijke praktijken vaak lastig en dat heeft meerdere redenen. Slachtoffers stellen veelal geen hulpvraag, vanwege schaamte of loyaliteit aan familie, en omdat ze bang zijn voor de mogelijke gevolgen. Voor professionals geldt dat zij schadelijke praktijken niet altijd herkennen. Ze verwarren het bijvoorbeeld met huiselijk geweld en praten direct met de familie, wat het geweld juist verergert. Dit kan ertoe leiden dat de verkeerde aanpak wordt gekozen. In het project (M)eer Zien  is daarom onderzocht hoe vroegtijdige signalering van schadelijke praktijken door eerstelijnsprofessionals bevorderd kan worden en wat daarvoor nodig is. Wat kunnen professionals doen om te voorkomen dat slachtoffers niet of te laat in beeld komen?

Onderzoeker(s): Anne-jet Elsinga-Dam & Floortje Kunseler
Uitvoering: Team Onderzoek & Ontwikkeling Fier en onderzoekgroep Sterk Huis
Samenwerking: Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating, Sterk Huis en Hogeschool Leiden
Financiering: ZonMw

Resultaten

In vier jaar tijd zijn de chats van Chat met Fier onderzocht om de aard en trends van schadelijke praktijken inzichtelijk te maken. Dit onderzoek heeft geleid tot een onderzoeksrapport, e-learning over schadelijke praktijken, infographic over schadelijke praktijken en een lessenreeks voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs, en mbo. De vier belangrijkste conclusies van dit project:

  • Verontrustende cijfers. In dit onderzoek zijn vier jaar lang chats onderzocht van Chat met Fier. In de periode van vier jaar waren er 400 slachtoffers die contact opnamen met Fier, die veelal niet in beeld waren bij andere instanties.
  • Gebrek aan kennis. Kennis over en bewustzijn van schadelijke praktijken kan vergroot worden. Schadelijke praktijken vinden plaats binnen verschillende gemeenschappen en zowel mannen, vrouwen als non-binaire personen kunnen slachtoffer of pleger zijn.
  • Doorvragen bij jongeren. Jongeren geven aan dat er vaak niet of pas op een later moment met hen gepraat werd, terwijl zij aangeven dat ze eerder wel hadden willen praten, als er doorgevraagd was.
  • Oplossingen voor professionals. Er zijn verschillende oplossingen om kennis en bewustzijn te vergroten, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van gesprekstechnieken om het gesprek aan te gaan met iemand die (vermoedelijk) slachtoffer is.

Meer lezen

Hier lees je een uitgebreid artikel over het onderzoek. Ook kun je het rapport en de factsheet lezen. Daarnaast zijn er vijf fictieve portretten van slachtoffers geschreven, die een beeld geven van signaleren bij schadelijke praktijken.

Deel dit artikel: