Een afhankelijkheidsrelatie is een relatie waarin een persoon zich sterk vertrouwt op of sterk leunt op een andere persoon, zowel emotioneel als praktisch. In zo’n relatie is er sprake van een ongelijke machtsverhouding, waarbij de ene persoon de dominante of verzorgende rol heeft, terwijl de andere persoon afhankelijk is van die dominantie of verzorging.
In een afhankelijkheidsrelatie kan de afhankelijke persoon bijvoorbeeld moeite hebben om zelfstandig beslissingen te nemen of acties te ondernemen. Ze vertrouwen op de andere persoon voor steun, begeleiding, bevestiging of zelfs voor hun basisbehoeften. Dit kan voorkomen in verschillende relaties, zoals een romantische relatie, een ouder-kindrelatie, een vriendschap, op de werkvloer of bij een sportclub.
Hoewel afhankelijkheidsrelaties soms noodzakelijk en gezond kunnen zijn, bijvoorbeeld in de vroege kindertijd, kan overmatige afhankelijkheid een probleem worden. Het kan leiden tot een gebrek aan zelfstandigheid, verminderd zelfvertrouwen en moeite met het nemen van eigen beslissingen. Het kan ook leiden tot verstoringen van de relatie, waarbij de dominante persoon mogelijk misbruik maakt van de afhankelijkheid van de ander.
Geweld in een afhankelijkheidsrelatie
Voorbeeld van geweld in een afhankelijkheidsrelatie is wanneer een persoon, laten we hem Alex noemen, in een relatie zit met een partner genaamd Chris, die fysiek of emotioneel gewelddadig is.
Alex kan in deze relatie afhankelijk zijn van Chris op verschillende manieren. Bijvoorbeeld, Alex kan financieel afhankelijk zijn van Chris en geen toegang hebben tot financiële middelen om onafhankelijk te zijn of te ontsnappen aan de gewelddadige situatie. Chris kan ook controle uitoefenen over Alex door manipulatie, bedreigingen of isolatie, waardoor Alex het gevoel heeft dat er geen andere opties zijn dan afhankelijk te blijven van Chris.