Psychologisch trauma is een emotionele en psychische verwonding die wordt veroorzaakt door een schokkende gebeurtenis of een serie van gebeurtenissen die overweldigend zijn voor een persoon. Het kan variëren in hoe erg het is en verschillende oorzaken hebben, zoals fysiek geweld, seksueel misbruik, natuurrampen, oorlog, verlies van een geliefde, ernstige ongevallen of andere bedreigende situaties.
Kenmerken van trauma
Trauma kan leiden tot fysieke, emotionele en psychologische symptomen die voor iedereen anders kunnen zijn. Veelvoorkomende voorbeelden zijn:
Herbeleving: De nare gebeurtenis(sen) beleef je steeds opnieuw door middel van flashbacks, nachtmerries of ongewilde herinneringen. Dit kan leiden tot intense emoties en lichamelijke reacties, alsof de traumatische gebeurtenis zich opnieuw voordoet.
Vermijding: Je vermijdt situaties, mensen, plaatsen of activiteiten die je aan de traumatische gebeurtenis herinneren. Je kan je terugtrekken uit sociale interacties of proberen de pijnlijke herinneringen te onderdrukken.
Hyperarousal: Je verkeert in een verhoogde staat van alertheid en angst, wat kan resulteren in slaapproblemen, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, concentratieproblemen en een overgevoeligheid voor prikkels.
Negatieve veranderingen in gedachten en stemmingen: Je merkt negatieve veranderingen in je gedachten en gevoelens over jezelf, anderen en de wereld om je heen. Dit kan resulteren in gevoelens van schaamte, schuld, angst, somberheid, woede of een verminderd gevoel van eigenwaarde.
Gevolgen van trauma
Een schokkende gebeurtenis kan grote gevolgen hebben op het welzijn van een persoon. Het kan leiden tot psychische en lichamelijke gezondheidsproblemen, zoals posttraumatische stressstoornis (PTSS), depressie, angst, verslaving, eetstoornissen, slaapproblemen, chronische pijn en andere lichamelijke klachten. Ook kan het van invloed zijn op iemands relaties, werk, dagelijks functioneren en levenskwaliteit.
Behandeling
Behandeling helpt om de schokkende gebeurtenis te verwerken en de klachten te verminderen. Er zijn verschillende behandelingsvormen die veel worden gebruikt als je hier last van hebt. De keuze voor de juiste behandeling hangt af van de oorzaak en ernst, de individuele behoeften van de persoon die behandeld wordt, en de voorkeur van de therapeut. Hier volgen enkele veelgebruikte behandelingsvormen:
Psychotherapie: Dit omvat verschillende vormen van therapie, zoals exposuretherapie en EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Deze benaderingen zijn gericht op het verwerken van traumatische herinneringen, emoties en gedachten, en het verminderen van traumagerelateerde symptomen.
Cognitieve gedragstherapie (CGT): CGT is een veelgebruikte vorm van therapie die zich richt op het identificeren en veranderen van ongezonde denkpatronen en gedragingen. Het kan helpen om negatieve gedachten en overtuigingen over het trauma te identificeren en te veranderen, en gezondere copingstrategieën te ontwikkelen.
Systeemtherapie: Systeemtherapie richt zich op de invloed van de sociale omgeving op het individu. Het kan helpen om de ondersteuning van familieleden, vrienden en andere belangrijke personen te vergroten, en de communicatie en relaties te verbeteren om het herstelproces te bevorderen.
Medicatie: In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven als onderdeel van de behandeling, vooral als er sprake is van bijkomende symptomen zoals depressie, angst of slaapproblemen. Antidepressiva, anxiolytica en andere medicijnen kunnen worden gebruikt om symptomen te verminderen en het welzijn van de persoon te bevorderen.
Psycho-educatie: Psycho-educatie omvat het verstrekken van informatie en educatie over trauma en de effecten ervan op de mentale gezondheid. Het kan helpen om inzicht te krijgen in de symptomen, copingstrategieën te leren en het stigma rond trauma te verminderen.
